What is Functional Medicine ?
Genel olarak fonksiyonel tıp, daha kapsamlı ve kişiselleştirilmiş bir sağlık hizmeti deneyimi sağlamayı, yalnızca semptomları tedavi etmek yerine tüm kişiyi ele alarak optimal sağlığı teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Fonksiyonel Tıp nasıl yapılır?
Fonksiyonel tıpta hastanın tıbbi geçmişi değerlendirilir ve hastalığa neden olabilecek faktörlerin incelenmesi için ekstra testler yapılır. Aynı zamanda hastaya sorunları sorulur. Bu bilgiler sayesinde hastalığı tetikleyen yetersiz beslenme, toksinler, alerjenler, stres ve vücut mikrobiyotası hakkında detaylar elde ediliyor. Toplanan tüm veriler analiz ediliyor ve bu analiz sonucunda her hasta için kişiye özel sağlıklı yaşam planı oluşturuluyor. Tedavinin temeli beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleridir. Temel amaç, yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kişinin yaşadığı sıkıntının sorumluluğunu almaktır. Fonksiyonel tıp tedavisinde besinlerin kişi üzerindeki etkilerini anlamak için eliminasyon diyeti uygulanır. Bu diyet sonucunda kişiye uygun bir beslenme programı hazırlanır ve egzersiz ve besin takviyesi önerilerek medikal tedavinin desteklenmesi amaçlanır.
Fonksiyonel Tıp Doktoru ne iş yapar?
Fonksiyonel tıp doktorları, tıp eğitimi sonrasında özel bir eğitim alarak kronik hastalıkların kökenine inmeye çalışan bir bakış açısıyla hareket etmektedir. Hastanın fiziksel, zihinsel ve bazen de ruhsal sağlığını bir bütün olarak değerlendirirler. Genetik, beslenme, yaşam tarzı, ilaçlar, kan ve idrar analizleri gibi birçok bileşeni dikkate alarak kronik hastalıklara ve hastalıkların önlenmesine katkı sağlayacak kişiye özel tedavi planı hazırlıyor. Fonksiyonel tıp doktoru hastaları kullanır.
Fonksiyonel Tıp Neleri Kapsar?
Tüm hastalıkların temelinde kronik inflamasyonun yattığını iddia eden fonksiyonel tıp yaklaşımı, hastalıkların rutin tedavisinde destekleyici rol oynayabilir. Kronik hastalığı olan kişilerin hastalık belirtileriyle baş etmelerine yardımcı olur. Hastalara yönelik fonksiyonel tıp tedavi uygulamalarında hastalıkla ilgili branş doktorlarına danışılması büyük önem taşımaktadır.

Fonksiyonel Gıdalar Nelerdir?
Fonksiyonel gıdaların vücuda katkısının temeli gıdalardaki bileşenlerde yatmaktadır. Bazı gıdalarda bu bileşenler doğal olarak bulunabildiği gibi bazı gıdalar da bu bileşenlerle zenginleştirilebilmektedir. C vitamini, D vitamini, E vitamini, folik asit, B12 ve B6 vitaminleri ile selenyum, çinko, demir, bakır gibi mineraller fonksiyonel gıdalarda bulunan bileşenlerden bazılarıdır. Peki fonksiyonel gıdalar nelerdir? Aşağıdaki gıdalar fonksiyonel gıdalar arasındadır:
Probiyotik yoğurt
Güçlendirilmiş meyve suyu
Badem, pirinç, hindistan cevizi sütü gibi bitkisel sütlerle zenginleştirilmiş süt
Glutensiz gıdalar
Omega-3 containing oils
Omega-3 ile zenginleştirilmiş yumurta
Portakal, muz, elma, şeftali, kivi, çilek gibi meyveler
Karnabahar, brokoli, ıspanak, kabak, lahana gibi sebzeler
Brezilya fıstığı, badem, kaju fıstığı gibi fındıklar
Chia tohumu, keten tohumu, kabak çekirdeği
Mercimek, nohut
Somon, sardalya, hamsi, uskumru
Yulaf, arpa, karabuğday
Tempeh, lahana turşusu, kefir
Zencefil, zerdeçal, tarçın, kırmızı biber.
Fonksiyonel İçecekler Nelerdir?
Fonksiyonel içecekler, antioksidanlar, diyet lifi, prebiyotikler, protein, peptitler, doymamış yağ asitleri, vitaminler ve mineraller gibi bileşenlerin eklenmesiyle elde edilen içeceklerdir. Aynı zamanda sağlığa yararlı etkileri olan yeşil çay, kahve, siyah çay gibi içecekler de fonksiyonel içecek olarak değerlendirilmektedir. Süt bazlı içecekler, probiyotik içecekler, enerji içecekleri, spor içecekleri, öğün yerine geçen meyve ve sebze smoothieleri, kafeinli içecekler gibi çeşitli fonksiyonel içecekler bulunmaktadır.
Bland J. Functional Medicine: An Operating System for Integrative Medicine. Integr Med (Encinitas). 2015 Oct;14(5):18-20. PMID: 26770161; PMCID: PMC4712869.
Abuajah CI, Ogbonna AC, Osuji CM. Functional components and medicinal properties of food: a review. J Food Sci Technol. 2015 May;52(5):2522-9. doi: 10.1007/s13197-014-1396-5. Epub 2014 May 16. PMID: 25892752; PMCID: PMC4397330.